Odpowiedzialnie i bezpiecznie – zarządzanie dopływami wód dołowych w KGHM

Kopalnie miedzi KGHM od początku działania zmagają się z zagrożeniem wodnym i potrafią działać w warunkach takiego zagrożenia. Zmiany dopływów wód dołowych nie zagrażały funkcjonowaniu kopalni, bezpieczeństwu pracowników, czy ograniczaniu produkcji. Miedziowa spółka od lat inwestuje i prowadzi działania zapobiegawcze z tym związane. Warto podkreślić, że dopływ wód kopalnianych jest zjawiskiem naturalnym, niewynikającym z błędów ludzkich czy jakichkolwiek zaniedbań.

W KGHM regularnie prowadzony jest monitoring warunków hydrotechnicznych oraz sprawności technicznej obiektów i infrastruktury. Wykonywane są bieżące modernizacje czy remonty oraz działania ograniczające dopływ wód dołowych. Miedziowa spółka stale zwiększa zdolności techniczne wypompowywania wód na powierzchnię.

W kopalni Polkowice-Sieroszowice prowadzone są m.in. działania związane z iniekcjami górotworu w celu ograniczenia dopływów. Kopalnia jest w trakcie oddawania do użytku kolejnej tzw. Pompowni Głównego Odwadniania przy szybie SW-4. Jej zadaniem jest wypompowywanie wody na powierzchnię do zbiorników, a następnie dalej do powierzchniowej sieci rurociągów Zakładu Hydrotechnicznego. Pompownia jest zlokalizowana stosunkowo blisko miejsca dopływu wody do wyrobisk, co wpływa na uproszczenie systemu odwodnieniowego.

Rozruch technologiczny pierwszego etapu Pompowni Głównego Odwadniania przy szybie SW-4 rozpoczął się w połowie 2023 roku. Aktualnie trwa procedura odbiorowa etapu pierwszego pompowni przy jednoczesnym testowaniu zastosowanych rozwiązań technicznych. Jednocześnie prowadzone są prace drugiego etapu budowy pompowni.

W ciągu kilku lat od pojawienia się pierwszych oznak dopływów wody z warstwy dolomitu głównego, w Zakładach Górniczych Polkowice-Sieroszowice wykonanych zostało kilkanaście kilometrów otworów dołowych dla rozpoznania zagrożenia wodnego, a w szczególności dróg migracji wód w górotworze. Rozpoznanie dołowe pozwoliło na wytypowanie pierwszego otworu iniekcyjnego z powierzchni, który ma za zadanie ograniczyć ilość dopływających wód. Początkowo, zabiegi iniekcyjne, prowadzone od sierpnia 2023 r., pozwoliły na ograniczenie tempa wzrostu dopływu, a przez ostatnie pół roku na utrzymanie dopływu na stałym poziomie. Planowane są kolejne otwory.

Zjawisko zwiększonego dopływu wód w kopalniach pojawiło się w 2021 roku, do dziś firma przeprowadziła szereg projektów, które dostosowały infrastrukturę techniczną do tej sytuacji. W 2023 roku w KGHM powstał stały Zespół ds. Odry, który odpowiada m.in. za kwestie uzyskania nowych pozwoleń wodnoprawnych i monitorowanie zgodności podejmowanych działań z wydanymi pozwoleniami. Podjęte zostały również inicjatywy, które mają na celu m.in. zabezpieczenie zgodnego z prawem zagospodarowania wód kopalnianych. Wśród inicjatyw znalazła się zmiana pozwolenia wodnoprawnego dla oddziału KGHM, Zakładu Hydrotechnicznego. W październiku ubiegłego roku spółka uzyskała nowe pozwolenie umożliwiające bezpieczną eksploatację obiektów hydrotechnicznych z ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko naturalne. 

Oprócz inwestycji związanych z rozbudową infrastruktury hydrotechnicznej prowadzone są również działania związane z obniżeniem wartości zasolenia wód dołowych. Aktualnie w końcowej fazie realizacji jest studium wykonalności budowy warzelni soli. W kolejnym etapie powinny zostać podjęte decyzje inwestycyjne. Prowadzone są również prace badawcze i testy pilotowych instalacji obniżających zawartości soli. 

W zakresie monitoringu infrastruktury hydrotechnicznej w tym Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Żelazny Most, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podjęte zostały działania, w tym:

• badanie wielkości opadu atmosferycznego w stacji meteorologicznej reprezentatywnej dla lokalizacji OUOW Żelazny Most
• badanie substancji i parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych i podziemnych z listy określonej w przepisach dotyczących kwalifikacji wód
• pomiar poziomu wód podziemnych w otworach obserwacyjnych
• pomiar objętości wód odciekowych
• kontrola ilości odprowadzanych ścieków
• kontrola jakości odprowadzanych ścieków
• kontrola jakości wód rzeki Odry.

Podkreślamy, że w KGHM Polska Miedź S.A. w ostatnich latach nie było zdarzeń związanych z wypompowywaniem wód z kopalń, infrastrukturą hydrotechniczną do zagospodarowania odpadów poflotacyjnych i gospodarką wodną, które zagrażałaby bezpiecznemu prowadzeniu działalności gospodarczej.